Arc Flash อันตรายร้ายแรงจากประกายไฟฟ้า
อัพเดทล่าสุด: 5 ส.ค. 2025
34 ผู้เข้าชม
อีกปัญหาใหญ่ของการใช้งานระบบไฟฟ้าที่เรานั้นต่างกังวล ก็คือ การเกิดประกายไฟฟ้า ซึ่งเกิดจากการลัดวงจรไฟฟ้าแรงดันสูงผ่านอากาศ ส่งผลให้เกิดประกายไฟและพลังงานความร้อนสูงมาก ทำให้ระเบิดออกมาอย่างรุนแรง เราเรียกสิ่งที่เกิดนี้ว่า Arc Flash (อาร์กแฟลช)
Arc Flash คือ อะไร?
ประกายไฟฟ้าที่จะเกิดขึ้นเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านช่องว่างของอากาศกับตัวนำไฟฟ้า จนส่งผลให้เกิดประกายไฟฟ้าขึ้น ซึ่งในประกายไฟที่เกิดขึ้นนั้นจะมีความร้อนในระดับที่ค่อนข้างรุนแรงและอันตราย อาจส่งผลต่อการลัดวงจรภายในระบบไฟฟ้า ซึ่งความร้อนที่ออกมาพร้อมกับแฟลชประกายแสงนั้นมีความร้อนสูงพอที่จะเผาไหม้ได้ทั้งเสื้อผ้า และผิวหนังของผู้ที่อยู่ในบริเวณที่เกิดอาร์กแฟลชขึ้น ซึ่งหากว่าไม่มีการสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้า ก็อาจจะอันตรายถึงชีวิตได้เลย โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในระยะไม่เกิน 3 เมตร
สาเหตุของ Arc Flash
การลัดวงจรไฟฟ้าที่อุปกรณ์ควบคุม เช่น รีเลย์ สวิตช์ เบรกเกอร์ เมื่อมีการลัดวงจรเกิดขึ้นอย่างกระทันหันจะปล่อยพลังงานอย่างมหาศาลออกมาในรูปของความร้อนและแสงไฟฟ้า อุปกรณ์ที่ไม่มีฉนวนหุ้มของอุปกรณ์ไฟฟ้า การชำรุด/เสื่อมสภาพของฉนวนหุ้มสายไฟ เมื่อสายฉนวนเก่าเสื่อมสภาพ ทำให้ตัวนำโลหะโผล่พ้นออกมา เกิดการรั่วไหลกระแสไฟฟ้าและกระแสลัดวงจรอาจเกิดการระเบิดขึ้นมาได้
หากเกิดปัญหาจากอาร์กแฟลช แน่นอนว่าความร้อนที่สูงราว 20,000 องศาเซลเซียส นั้นจะสามารถทำลาย เผาบ้านเรือน และอาคารอย่างรวดเร็ว เราควรให้ความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยในการติดตั้งระบบวงจรไฟฟ้าต่างๆ การป้องกัน และการรับมือกรณีที่เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้น
อันตรายที่เกิดจาก Arc Flash
Arc Flash มีการวัดระดับความรุนแรงโดยใช้หน่วย Calories (แคลอรี) หรือเรียกสั้นๆว่า Cal โดยจะวัดจากปริมาณพลังงานความร้อน (Heat Energy) ที่ปลดปล่อยออกมาในระหว่างการเกิด Arc Flash จะเห็นค่า Cal/cm2 ซึ่งหมายถึงปริมาณพลังงานความร้อนต่อพื้นที่หนึ่งตารางเซนติเมตร การระบุ
ระดับความรุนแรงของ Arc Flash ด้วยค่า Cal/cm2 จะแบ่งได้ ดังนี้
สถานที่เสี่ยงที่อาจเกิด Arc Flash
ป้องกันอันตรายจาก Arc flash ได้อย่างไร ?
การป้องกันอันตรายในกรณีที่เกิด Arc Flash ควรตรวจสอบระบบ วงจรไฟฟ้าต่างๆ ภายในองค์กรอยู่เป็นประจำ เพื่อตรวจหาจุดบกพร่อง และความเสียหายของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ในองค์กร อาคาร หรือโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายจากการใช้งาน และสิ่งที่ควรมีมาตรการการป้องกัน เช่น
Arc Flash คือ อะไร?
ประกายไฟฟ้าที่จะเกิดขึ้นเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านช่องว่างของอากาศกับตัวนำไฟฟ้า จนส่งผลให้เกิดประกายไฟฟ้าขึ้น ซึ่งในประกายไฟที่เกิดขึ้นนั้นจะมีความร้อนในระดับที่ค่อนข้างรุนแรงและอันตราย อาจส่งผลต่อการลัดวงจรภายในระบบไฟฟ้า ซึ่งความร้อนที่ออกมาพร้อมกับแฟลชประกายแสงนั้นมีความร้อนสูงพอที่จะเผาไหม้ได้ทั้งเสื้อผ้า และผิวหนังของผู้ที่อยู่ในบริเวณที่เกิดอาร์กแฟลชขึ้น ซึ่งหากว่าไม่มีการสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้า ก็อาจจะอันตรายถึงชีวิตได้เลย โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในระยะไม่เกิน 3 เมตร
สาเหตุของ Arc Flash
การลัดวงจรไฟฟ้าที่อุปกรณ์ควบคุม เช่น รีเลย์ สวิตช์ เบรกเกอร์ เมื่อมีการลัดวงจรเกิดขึ้นอย่างกระทันหันจะปล่อยพลังงานอย่างมหาศาลออกมาในรูปของความร้อนและแสงไฟฟ้า อุปกรณ์ที่ไม่มีฉนวนหุ้มของอุปกรณ์ไฟฟ้า การชำรุด/เสื่อมสภาพของฉนวนหุ้มสายไฟ เมื่อสายฉนวนเก่าเสื่อมสภาพ ทำให้ตัวนำโลหะโผล่พ้นออกมา เกิดการรั่วไหลกระแสไฟฟ้าและกระแสลัดวงจรอาจเกิดการระเบิดขึ้นมาได้
หากเกิดปัญหาจากอาร์กแฟลช แน่นอนว่าความร้อนที่สูงราว 20,000 องศาเซลเซียส นั้นจะสามารถทำลาย เผาบ้านเรือน และอาคารอย่างรวดเร็ว เราควรให้ความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยในการติดตั้งระบบวงจรไฟฟ้าต่างๆ การป้องกัน และการรับมือกรณีที่เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้น
อันตรายที่เกิดจาก Arc Flash
- Arc Flash ที่เกิดขึ้นมีอุณหภูมิที่สูงมากถึง 20,000 องศาเซลเซียส จึงสามารถเผาไหม้ผิวหนังและทำให้ได้รับบาดเจ็บจากแผลไฟไหม้รุนแรง
- แรงระเบิดมหาศาลจากการขยายตัวของอากาศอย่างรวดเร็ว อาจทำให้เกิดการกระแทกจากเศษชิ้นส่วนของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ระเบิดแตกออกมา นำไปสู่การบาดเจ็บสาหัสได้
- ประกายของแสงไฟที่เกิดขึ้นอาจส่งผลให้ดวงตาพร่าหรือตาบอดชั่วคราว กระทบต่อการมองเห็นอย่างร้ายแรง
- อันตรายจากการถูกไฟฟ้าดูด เนื่องจากพลังงานไฟฟ้าที่สูงมาก กระจายออกไปทั่วบริเวณที่เกิด Arc Flash อาจส่งผลให้เสียชีวิตได้
Arc Flash มีการวัดระดับความรุนแรงโดยใช้หน่วย Calories (แคลอรี) หรือเรียกสั้นๆว่า Cal โดยจะวัดจากปริมาณพลังงานความร้อน (Heat Energy) ที่ปลดปล่อยออกมาในระหว่างการเกิด Arc Flash จะเห็นค่า Cal/cm2 ซึ่งหมายถึงปริมาณพลังงานความร้อนต่อพื้นที่หนึ่งตารางเซนติเมตร การระบุ
ระดับความรุนแรงของ Arc Flash ด้วยค่า Cal/cm2 จะแบ่งได้ ดังนี้
- ระดับอันตรายต่ำ (Low Hazard Risk Category) - 0-1.2 Cal/cm2
- ระดับอันตรายปานกลาง (Moderate Hazard Risk Category) - 1.2-4 Cal/cm2
- ระดับอันตรายสูง (High Hazard Risk Category) - 4-8 Cal/cm2
- ระดับอันตรายสูงมาก (Dangerous Hazard Risk Category) - 8-25 Cal/cm2
- ระดับอันตรายร้ายแรงสูงสุด (Extreme Danger Hazard Risk Category) - 25-40 Cal/cm2
สถานที่เสี่ยงที่อาจเกิด Arc Flash
- บริเวณพื้นที่ซ่อมบำรุงอุปกรณ์ไฟฟ้าแรงดันสูง เมื่อต้องทำการซ่อมบำรุงหรือตรวจเช็คอุปกรณ์ต่างๆ ในสภาพที่ยังมีกระแสไฟฟ้าผ่าน มีโอกาสเกิด Arc Flash ได้
- Substation หรือสถานีไฟฟ้าย่อย เป็นสถานที่สำหรับกระจายกระแสไฟฟ้าไปยังพื้นที่ต่างๆ มีอุปกรณ์ควบคุมไฟฟ้าแรงดันสูงจำนวนมาก จึงมีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิด Arc Flash
- โรงงานอุตสาหกรรมที่มีการใช้ไฟฟ้ากำลังสูง หรือมีการใช้งานอุปกรณ์ขนาดใหญ่ แรงดันสูง มีความเสี่ยงจาก Arc Flash ตามจุดต่อต่างๆ ของระบบจ่ายไฟได้
- Main Electrical Room หรือ ห้องไฟฟ้าหลัก เป็นสถานที่ควบคุมและจ่ายกระแสไฟฟ้าแรงดันสูง เช่น เบรกเกอร์ รีเลย์ ตู้สวิทซ์บอร์ดหลัก มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิด Arc Flash จากกระแสลัดวงจร
ป้องกันอันตรายจาก Arc flash ได้อย่างไร ?
การป้องกันอันตรายในกรณีที่เกิด Arc Flash ควรตรวจสอบระบบ วงจรไฟฟ้าต่างๆ ภายในองค์กรอยู่เป็นประจำ เพื่อตรวจหาจุดบกพร่อง และความเสียหายของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ในองค์กร อาคาร หรือโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายจากการใช้งาน และสิ่งที่ควรมีมาตรการการป้องกัน เช่น
- สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลที่เหมาะสม
- ปฏิบัติตามขั้นตอนการทำงานอย่างเคร่งครัด ไม่ละเลยขั้นตอนความปลอดภัย
- ตรวจสอบสภาพอุปกรณ์ไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ เพื่อหลีกเลี่ยงความเสื่อมสภาพที่อาจนำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุ หากพบความเสียหายแม้เพียงจุดเล็กๆ ควรรีบดำเนินการซ่อมบำรุง
- ให้ความรู้และฝึกอบรมพนักงานเกี่ยวกับอันตรายจากระเบิดไฟฟ้า รวมถึงวิธีการทำงานและการใช้อุปกรณ์อย่างปลอดภัยอย่างสม่ำเสมอ
อันตรายที่เกิดจากไฟฟ้าที่มาจาก Arc Flash คือความร้อนรุนแรง ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าหากเกิดขึ้นแล้วย่อมส่งผลเสียหายเป็นวงกว้างอย่างแน่นอน ดังนั้นการป้องกันด้วยการติดตั้งอุปกรณ์ที่จำเป็นก็จะช่วยลดความเสียหายที่เกิดขึ้นได้ในอนาคต โดยอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าที่จำเป็นต่อการติดตั้งในองค์กรสำหรับกรณีของ Arc Flash จะต้องอยู่บนมาตรฐาน NFPA 70E เพื่อป้องกันการลัดวงจรของอุปกรณ์ไฟฟ้า สิ่งของหรือวัตถุสัมผัสโดนอุปกรณ์ จุดที่มีกระแสไฟฟ้าร้อนวิ่งผ่าน รวมถึงการชำรุดเสื่อมสภาพของฉนวนหุ้มสายไฟ สิ่งเหล่านี้ล้วนทำให้เกิด Arc Flash ได้ทั้งสิ้น
บทความที่เกี่ยวข้อง
ความก้าวหน้าใหม่ล่าสุดในเทคโนโลยีไร้สาย มีความยืดหยุ่นและความคุ้มค่าที่องค์กรต้องการเพื่อตอบสนองความท้าทายทุกสภาพแวดล้อมของอุปกรณ์ IoT และ BYOD ในอุตสาหกรรมยุคใหม่
5 ส.ค. 2025
การปรับใช้ Wi-Fi ต้องจัดการกับสภาพแวดล้อมที่หลากหลายขึ้นอยู่กับองค์กร องค์กรอุตสาหกรรมจัดการกับแหล่งข้อมูลจำนวนมากที่สร้างปริมาณข้อมูลขนาดใหญ่และสตรีมที่มีอัตราการใช้งานสูงมาก เครือข่ายเหล่านี้ต้องการมาตรฐาน Wi-Fi ล่าสุดที่ให้ความเร็วสูงขึ้นช่วงที่ยาวขึ้น
5 ส.ค. 2025
ในสถาปัตยกรรม Single Channel (SCA) ระบบไร้สายจะควบคุม WLAN และตัดสินความสัมพันธ์ระหว่างช่องทางไคลเอ็นต์และปัจจัยการใช้งานข้ามหน่วย ลูกค้าเห็นว่าเครือข่ายทั้งหมดเป็นจุดเชื่อมต่อ Wi-Fi จุดเดียวซึ่งพวกเขาเห็นว่าเป็นรหัสชุดบริการพื้นฐาน (BSSID) เดียว จุดเข้าใช้งานให้ความร่วมมือในการเลือก AP ที่เหมาะสมสำหรับลูกค้าแต่ละราย และผู้ใช้จะไม่ทราบการเชื่อมต่อใหม่ใดๆ สิ่งนี้เข้ามาแก้ปัญหาในการโรมมิ่งของ MCA หลายประการ: ไคลเอนต์ไร้สายทั้งหมดเชื่อมต่อบน Single Channel และจุดเชื่อมต่อ Wi-Fi ทั้งหมดใช้ BSSID เดียวกันซึ่งทำให้การโรมมิ่งง่ายขึ้นอย่างมาก
5 ส.ค. 2025
